خطر کم خونی کارکنان نیروگاه های برق

یک پژوهش دانشگاهی نشان داد که میزان و ساختار هموگلوبین خون کارکنان نیروگاه‌های تولید برق به دلیل تماس با میدان مغناطیسی در فرکانس‌های بسیار پایین، دچار تغییر می‌شود.

هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول‌های قرمز خون وجود دارد و نقش آن انتقال اکسیژن و دی‌اکسید کربن در خون است. مولکول‌های هموگلوبین یکی از جایگاه‌هایی هستند که میدان‌های مغناطیسی، آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. کم خونی و کاهش میزان هموگلوبین در خون از مهم‌ترین عوارض میدان مغناطیسی با فرکانس‌های پایین هستند.

میدان مغناطیسی با فرکانس‌های پایین، در اطراف کابل‌های هدایت برق، نیروگاه‌های مولد برق، ایستگاه‌های تبدیل و کانون‌های مصرف برق فشار قوی ایجاد می‌شود. هر وسیله‌ای که با جریان برق کار کند، یک منبع تولید میدان مغناطیسی است، بطوری که هر چه به منبع نزدیک‌تر شویم، شدت میدان قوی‌تر می‌شود.

سمیه علیزاده، کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دکتر آسیه حسینی، عضو مرکز تحقیقات علوم دارویی رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران و همکارانشان در پژوهشی تأثیر میدان مغناطیسی با فرکانس بسیار پایین را بر میزان و ساختار هموگلوبین شاغلان صنعت برق، بررسی کردند.

این مطالعه در سال ۹۶ بر روی کارکنان یک نیروگاه تولید برق در تهران انجام گرفت. ۲۹ نفر از کارکنان محل بهره برداری نیروگاه (به عنوان گروه مواجهه یافته) و ۲۹ نفر از کارکنان اداری و پشتیبانی (به عنوان گروه مواجهه نیافته) انتخاب شدند. کارکنان محل بهره برداری، کنترل و بررسی ایستگاه‌های توزیع نیرو را به عهده دارند، به همین خاطر این افراد در زمان فعالیت خود زیر دکل‌های برق با فشار بالا حضور دارند.

شدت میدان مغناطیسی در محوطه ی حضور کارکنان بهره بردار با دستگاه «گاوسمتر» اندازه‌گیری شد. سپس نمونه ی خون کارکنان نیروگاه دریافت شد و در آزمایشگاه غلظت هموگلوبین و ساختار مولکولی آن مورد بررسی قرار گرفت.

بررسی‌های انجام شده نشان داد که میانگین سنی و سابقه‌ شغلی کارکنان بهره برداری و کارکنان پشتیبانی، تفاوت معنی داری نداشت. ولی مقدار هموگلوبین کارکنان بهره برداری کم‌تر از کارکنان پشتیبانی بود. همچنین نتایج به‌ دست‌ آمده نشان داد که ساختار پروتئینی هموگلوبین در اثر تماس با میدان‌های مغناطیسی در فرکانس‌های پایین تغییر می‌یابد و کارآیی هموگلوبین تغییر می‌کند.

پژوهشگران این تحقیق پیشنهاد کردند: با توجه به این که حدود مجاز تماس با میدان مغناطیسی در ایران تقسیم بندی خاصی برای فرکانس‌های مختلف ندارد و با در نظر گرفتن آسیب‌های ایجاد شده، به نظر می‌رسد پیشنهاد حد مجاز تماس با میدان مغناطیسی در فرکانس‌های پایین ضروری باشد. در این راستا با بررسی آثار میدان مغناطیسی روی کارگران مواجهه یافته در مشاغل و در جامعه ی آماری بزرگ‌تر امکان تعیین حدود مجاز شغلی فراهم می‌شود.