ضریب توان دیزل ژنراتور چیست؟
ضریب توان یا power factor چیست؟ شاید برایتان پیش آمده که در خرید دیزل ژنراتور یا ژنراتور گازسوز گفته باشند این دستگاه ضریب توانش این مقدار است و حتی گاهی اوقات موجب گیج شدن و تردید شما در خرید شدند. در این آموزش قصد داریم به سادگی توضیح دهیم که ضریب توان دیزل ژنراتور یا پاور فکتور چیست؟
ضریب توان ژنراتور
ضریب توان (Cos φ) بار متصل شده باید تعیین شود. تــوان‌های زیر ۰.۸ پس فاز (القایی) می‌توانند باعث اضافه بار شود. دیزل ژنراتور توان اکتیو نامی را تأمین کرده از ۰.۸ پس فاز تا ضریب توان واحد (یک) به بهترین شکل ممکن کار خواهد کرد. نصب تجهیزات مانند خازن ها جهت تصحیح ضریب و جلوگیری از ایجاد پیش فازی بسیار حائز اهمیت است. در صورت بروز پیش فازی، ناپایداری ولتاژ رخ خواهد داد و این موضوع ممکن است سبب ایجاد ولتاژ بیش از حد و مخرب شود. بطور کلی زمانی که ژنراتور در حال تغذیه بار باشد، هر گونه تجهیزات تصحیح می‌بایست خاموش باشد.
خب اول از همه شما باید بدانید که دو نوع توان داریم:
- توان حقیقی
- توان موهومی
شما یک شیشه یک و نیم لیتری دلستر می‌خرید و پول یک و نیم لیتر دلستر رو از جیبتان پرداخت می‌کنید اما در نهایت وقتی که داخل یک ظرف می‌ریزید می‌بینید که نیم لیترش کف بود و یک لیتر دلستر خالص دارید.
ما دو نوع توان داریم و توان حقیقی دقیقاً همون دلستری است که می‌خواهیم بخوریم و کف آن کاملاً به منزله توان موهومی به حساب می‌آید. یعنی چیزی که وجود دارد و ما به آن موهومی می‌گوییم.
از این به بعد به توان حقیقی kW و به توان موهومی kVAR و کل شیشه دلستر را توان کل یا kVA می‌گوییم.
ضریب توان چیست؟ — به زبان ساده
ضریب توان، میزان مفید بودنِ یک دیزل ژنراتور در انجام کل کارکرد یا فرآیند انجام کار را ضریب توان می‌گویند یا یه عبارتی می‌توان گفت:
ضریب توان یک مقداری است که نشان میدهد ژنراتور تا چه حد به خوبی کار میکند. ضریب توان از 0 تا 1 میتونه مقدارش تغییر کند. اگه ضریب توان پایین باشه، مثلا 0.5، یعنی ژنراتور خیلی خوب کار نمیکند. اگه ضریب توان بالا باشه، مثلا 0.9، یعنی ژنراتور عالی کار میکند. بهترین حالت این است که ضریب توان ژنراتور بین 0.8 تا 1 باشد. باید سعی کنیم با استفاده از وسایلی مثل خازن، ضریب توان را در این محدوده نگه داریم تا ژنراتور بهتر کار کند و خراب نشود.
ضریب توان به زبان Tsaco diesel
ضریب توان دیژل ژنراتور خیلی مهم است! بارهای که به ژنراتور متصل می‌شوند باید ضریب توانشان 0.8 یا بیشتر باشد وگرنه ایجاد اضافه بار روی دیزل ژنراتور پدید می‌آید.
بهترین کارایی ژنراتور دیزلی وقتی است که ضریب توان بین 0.8 تا 1 باشد.
بهتر است تجهیزاتی مثل خازن نصب شود تا از پیش فازی جلوگیری کنه و ضریب توان رو تصحیح کند. پیش فازی میتواند باعث ناپایداری ولتاژ و ولتاژ زیاد مخرب بشود. وقتی ژنراتور بار را تغذیه میکند، تجهیزات تصحیح باید خاموش باشند. به این شکل ضریب توان رو میشود کنترل کرد تا ژنراتور خراب نشود.
برای خرید و استعلام قیمت دیزل ژنراتور اورجینال از نمایندگی بهترین برندها در ایران کلیک کنید.
اهمیت ضریب توان
ضریب توان یکی از مهم‌ترین پارامترها برای بررسی عملکرد یک سیستم برقی مانند دیزل ژنراتور است. اهمیت ضریب توان به چند دلیل است:
- با تنظیم بهینه‌ی ضریب توان، کارایی ژنراتور افزایش می‌یابد. توان راکتیو کاهش پیدا میکند و ژنراتور کمتر مشغول به کار میشود.
- وضعیت بهینه‌ی ضریب توان باعث کاهش بار و حرارت ژنراتور میشود. این باعث کاهش آسیب‌پذیری و افزایش عمر مفید تجهیز می‌گردد.
- ضریب توان پایین موجب افزایش بار و ولتاژ نامطلوب روی شبکه میشود که میتواند به تجهیزات آسیب بزند.
- کنترل ضریب توان اجازه میدهد ظرفیت اسمی ژنراتور در همه شرایط تأمین شود.
بنابراین بررسی و نظارت بر ضریب توان به منظور تنظیم بهینه‌اش امری ضروری برای بهره‌وری و اطمینان از عملکرد صحیح دیزل ژنراتور است.
محاسبه و اصلاح ضریب
برای محاسبه ضریب توان ژنراتور، ابتدا باید توان اکتیو (P) و توان راکتیو (Q) مصرفی بارهای متصل به ژنراتور را اندازه بگیریم. سپس با استفاده از فرمول زیر ضریب توان را محاسبه می‌کنیم:
Cosφ = P / √(P^2 + Q^2)
که در آن:
Cosφ : ضریب توان
P: توان اکتیو (وات)
Q: توان راکتیو (وات)
برای اصلاح ضریب توان ژنراتور می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
- نصب خازن برای جبران قدرت راکتیو
- استفاده از سیستم‌های الکترونیک قدرت مثل SVC و STATCOM
- جایگزین کردن بارهای القایی با بارهای خازنی
- استفاده از ترانسفورماتور با ظرفیت مناسب
- بهینه‌سازی توزیع بار بین فازها
- کاهش میزان بار متصل به ژنراتور
با اصلاح ضریب توان می‌توان بهره‌وری و عمر مفید ژنراتور را افزایش داد.
چرا توان بی کاربرد تولید می کنیم؟
واقعیت این است که این توان در واقع برای راه اندازی موتور های القایی کاملاً مورد استفادست و امروزه در کشور ایران برای واحدهای مسکونی به دلیل استفاده کم از این توان از نظر مالی محاسبه نمی‌شود و شما پول kW را پرداخت می‌کنید در کاربردهای صنعتی مانند کارخانه‌ها به دلیل حجم بالا هزینه این توان را نیز می‌پردازید.
در واقع باید بدانید که بر خلاف تصورات این دو توان باهم به سادگی جمع نمی‌شوند و به عبارتی نیاز است که گریزی به دنیای ریاضیات بزنیم. این دو توان در واقع دو بردار هستند که به نسبت زویه ای ۹۰ درجه با هم اختلاف دارند و همانطور که احتمالاً مهندسین محترم استحضار دارند جمع رخ داده در واقع جمع برداری خواهد بود توان کامل تولیدی یا همان شیشه دلستر ما میشود.
پاور فکتور یا همون ضریب توان می‌گوید که دیزل ژنراتور یا ژنراتور گازسوز شما چقدر از توان کل تولیدیش توان حقیقی یا همون kW است.
مثلاً اگر به شما گفتند دیزل ژنراتور پیشنهادی ضریب توان ۰.۸ دارد لطفاً نترسید! منظور این است که اگر دیزل ژنراتور شما 1000kVA است میتواند 800kW به شما تحویل دهد و طبق فیثاغورث 600kVAR برای مصارف موتوریتون نیز میتواند تولید کند.
اگر توان 600kVAR کم بود چکاری کنیم؟ اصلا مشکلی نیست محدودیت تولید همیشه روی همون دلستر یا به عبارتی توان حقیقی دیزل ژنراتور است و ممکن است که شما kVAR بیشتری مصرف کنید و برای دیزل ژنراتورتان مشکلی پیش نیاید.
از نظر ریاضی هم به زاویه بین بردار kW و kVA زاویه ضریب توان و به کسینوس آن زاویه ضریب توان یا همان پاور فکتور می‌گویند.برای آموزش‌های تخصصی دیزل ژنراتور می‌توانید همین حالا کتاب دیزل ژنراتور PDF رو از سایت ما دانلود کنید بصورت کاملاً رایگان.
